การทำการวิเคราะห์ข้อมูล
เมื่อเราได้ทำการรวบรวมข้อมูลได้แล้วสิ่งที่ต้องนำมาปฏิบัติต่อเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีก็คือ การนำข้อมูลที่ได้มาทำการวิเคราะห์หาข้อสรุปเพื่อจะได้นำไปพัฒนาในขั้นการสังเคราะห์หรือการพัฒนาข้อมูลเพื่อนำไปปรับใช้ในการทำงานได้อย่างเหมาะสมอีกครั้งหนึ่ง
การทำการวิเคราะห์ข้อมูลนั้นมีด้วยกันหลายวิธีแล้วแต่ใครจะถนัดหรือชอบกรรมวิธีแบบไหนแต่ในที่นี้ผู้เขียนข้อนำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการทำ SWOT Analysis มาใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลสาเหตุที่นำวิธีนี้มาใช้เพราะผู้เขียนเห็นวาเป็นวิธีที่มีขั้นตอนง่ายไม่ยุ่งยากสามารถทำความเข้าใจได้ง่ายในทุกระดับและสามารถเห็นผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรมได้ชัดเจน
ความหมายของคำว่า SWOT
SWOT เป็นคำย่อมาจาก Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats
Strengths คือ จุดแข็งหมายถึง ความสามารถและสถานการณ์ภายในองค์กรขณะนั้นเป็นไปในทางบวก ซึ่ง
องค์กรสามารถนำมาปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ในการทำงานเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ (Hutanuwatr, 1998) หรือหมายถึงการดำเนินงานภายในองค์กรที่ทำได้ดี (สมยศม 2538)
หากมองในตัวบุคคลคือจุดแข็งของบุคคลว่า มีความรู้ความสามารถด้านใดสามารถทำอะไรได้ดีโดดเด่นหรือมีควมถนัดในด้านใดชอบหรือสนใจในด้านใดเป็นพิเศษ
Weaknesses คือ จุดอ่อน หมายถึง สถานการณ์ภายในองค์กรที่เป็นลบและด้อยความสามารถ ซึ่งองค์กรไม่สามารถนำมาปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ในการทำงานได้เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ (Hutanuwatr, 1998) หรือหมายถึง การดำเนินงานภายในที่องค์กรทำได้ไม่ดี (สมยศ,2538)
หากมองในระดับตัวบุคคล จุดอ่อน หมายถึงสิ่งที่บุคคลนั้นไม่มีความรู้และเข้าใจในสิ่งนั้น ไม่มีความถนัดในสิ่งนั้นอาจสรุปได้ว่าจุดอ่อนคือสิ่งที่ไม่มีความรู้ความชำนาญหรือความเข้าใจในการดำเนินการ
Opportunities คือ โอกาสหมายถึงปัจจัยและสถานการณ์ภายนอกที่เอื้ออำนวยให้การทำงานขององค์กรบรรลุวัตถุประสงค์ (Hutanuwatr, 1998) หรือหมายถึง สภาพแวดล้อมภายนอกที่เป็นประโยชน์ต่อการดำเนินการขององค์กร (สมยศ, 2538)
Threats คืออุปสรรค หมายถึงปัจจัยและสถานการณ์ภายนอกที่ขัดขวางการทำงานขององค์กรไม่ให้บรรลุวัตถุประสงค์ (Hutanuwatr, 1998) หรือหมายถึง สภาพแวดล้อมภายนอกที่เป็นปัญหาต่อองค์กร (สมยศ, 2538)
บางครั้งในการจะกำหนดว่าอะไรหรือโอกาสอะไรคืออุปสรรค นั้นค่อนข้างจะยากเพราะทั้งสองสิ่งนี้สามารถเปลี่ยนสลับซึ่งกันและกันได้เมื่อสถานการณ์เปลี่ยนไป ซึ่งในสถานการณ์ที่เปลี่ยนไปนั้นอาจจะทำให้สิ่งที่เป็นโอกาสกลับมาเป็นอุปสรรคได้ ในทำนองเดียวกันสิ่งที่เคยเป็นอุปสรรคก็สามารถสลับกับมาเป็นโอกาสได้เช่นกัน ยกตัวอย่างเช่น อัตราแลกเปลี่ยนเงินตราระหว่างประเทศ, ราคาน้ำมันหรือต้นทุนในการขนส่ง ซึ่งอาจจะรวมไปถึงนโยบายของภาครัฐที่มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงไปตามสถานการณ์โลกด้วยตัวอย่างเช่น นโยบายส่งเสริมธุรกิจขนาดเล็ก, นโยบายด้านการคลัง, ด้านการเงินและอัตราดอกเบี้ยเป็นต้น
สิ่งที่เราสามารถสังเกตุได้ง่ายๆเกี่ยวกับ SWOT ก็คือ ปัจจัยภายในกับปัจจัยภายนอกหรืออาจจะกล่าวได้ว่าเป็นปัจจัยที่ควบคุมได้กับปัจจัยที่ควบคุมไม่ได้ และอะไรคือเจ้าสองสิ่งนี้ และเจ้าสองสิ่งนี้เกี่ยวข้องกับอะไรในSWOT นักศึกษาลองพิจารณาดูและลองให้คำตอบซิว่า อะไรคือปัจจัยภายในและอะไรคือปัจจัยภายนอก สิ่งใดควบคุมได้ สิ่งใดควบคุมไม่ได้